ตามยุทธศาสตร์เคลื่อนไหว เอ็นจีโอ จะกำหนด “บันไดขั้น” ให้ “แกนนำม็อบ” ถือปฏิบัติคือ
ขั้นที่ 1. หยิบประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อม ผลกระทบต่อชุมชน อาชีพ ความเป็นอยู่ ซึ่งถือเป็นประเด็นใกล้ตัวคนในชุมชนเพื่อดึงแนวร่วมให้มากที่สุด
ขั้นที่ 2 ยกระดับปัญหาจากท้องถิ่นขึ้นสู่ระดับประเทศ อาทิ ปริมาณไฟฟ้าสำรอง ค่าโง่ แหล่งครัวโลก
ขั้นที่ 3 หาทุกช่องทางกฎหมายสกัดกั้น อาทิ อีไอเอ. ใบอนุญาต ที่ดินสาธารณะ
ขั้นที่ 4 ใช้ความเคลื่อนไหวเชิงคุณภาพสร้างพันธมิตรกับนักวิชาการปัญญาชนเพื่อสร้าง “สื่อบุคคล” ในการขยายผลต่อเนื่อง
ขั้นที่ 5 ใช้ความเคลื่อนไหวเชิงกายภาพ สร้างภาวะความรุนแรงเพื่อเรียกร้องความสนใจจากสาธารณะ อาทิ วาทกรรมมึงสร้างกูเผา และการชุมนุมยืดเยื้อ
วันนี้ขอชำแหละ ประเด็นที่ดินสาธารณะ เป็นการชิมลาง
หากสังเกตยุทธศาสตร์การเคลื่อนไหวคัดค้านโครงการพัฒนาของภาครัฐ กลุ่มเอ็นจีโอ ซึ่งให้การสนับสนุน สร้าง “แกนนำชาวบ้าน” เพื่อน้ำหนักในการคัดค้าน มักหยิบยกมาเป็นประเด็นในการต่อสู้ก็คือ “ที่ดินสาธารณะ”
เพราะ ร้อยทั้งร้อยของบรรดาโครงการพัฒนา จำเป็นต้องอาศัยที่ดินแปลงใหญ่เป็นพันไร่ การรวบรวมที่ดินซึ่งเป็นของประชาชนและเข้าไปกว้านซื้อนั้น ยังไงก็หนีไม่พ้นที่จะต้องพ่วงเอาที่ดินสาธารณะเข้าไปด้วย
แม้จะเป็นมุกเดิมๆ แต่ทุกวันนี้โครงการใหญ่ๆ ที่ถูกคัดค้านก็ยังเดินตามหลักสูตรการคัดค้าน ที่เอ็นจีโอ ยกร่างเขียนให้นำไปปฏิบัติ
โรงไฟฟ้าบ่อนอก-หินกรูด ,โครงการท่อก๊าซไทย-มาเลย์,โรงถลุงเหล็กบางสะพาน เจอ “มุก”นี้มาทั้งสิ้น
แม้ว่าโดยกฎหมายจะมีช่องทางให้สามารถยื่นขอเพิกถอนเพื่อนำที่ดินสาธารณะมาใช้ประโยชน์ แต่ขั้นตอนการเพิกถอนก็เป็นเส้นทางวิบากเสียเหลือเกินเมื่อถูกเรียกร้องให้ใช้ในสองมาตรฐาน
ภายใต้วาทกรรมว่า การรุกที่สาธารณะของชาวบ้าน เป็นการปลดแอก แต่การรุกที่ของนายทุนคือการฮุบแผ่นดิน
แกนนำม็อบที่เอ็นจีโอ “จัดตั้ง” อย่าง “จินตนา แก้วขาว” ก็อยู่ในภาวะนี้
หลักฐานคือ ข่าวสารจาก สยามรัฐ วันที่ 11 เม.ย. 2549 ซึ่งระบุความเคลื่อนไหวของ นางจินตนา แก้วขาว ที่เรียกร้องให้มีการเพิกถอน หนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง(นสล.) บนที่ดินในพื้นที่ตะกาด (ที่สาธารณะที่น้ำท่วมถึง) บริเวณดอนศาลเจ้า จำนวน 10 ไร่ ซึ่งนางจินตนาและชาวบ้านจำนวนหนึ่งอาศัยอยู่ในลักษณะไม่มีเอกสารสิทธิ
นางจิตนา อ้างว่า ชาวบ้านอยู่มานานกว่า 50 ปีจึงควรเพิกถอนให้ชาวบ้านสามารถมีเอกสารสิทธิได้ แต่เทศบาลตำบลบ้านกรูดไม่สามารถดำเนินการให้ได้ (ดูรายละเอียดข่าวhttp://www.nhrc.or.th/news.php?news_id=710&lang=EN)
น่าเชื่อว่า จากปัญหานี้แหละที่ทำให้ จินตนา แก้วขาว และ จีรวุฒิ แจวสกุล อดีตนายกเทศมนตรีตำบลบ้านกรูด ซึ่งเคยเคียงบ่าเคียงไหล่คัดค้านโรงไฟฟ้าหินกรูดมาด้วยกันแตกคอ และแยกกันเดิน
ในคราวน้ำท่วมใหญ่ที่บ้านกรูด ได้สะท้อนปัญหาจากการที่นางจินตนาและชาวบ้านส่วนหนึ่งอาศัยบนที่ดินดังกล่าว (ดูรายละเอียด http://www.prachathai.com/05web/th/home/page2.php?mod=mod_ptcms&ID=1687&Key=HilightNews) และ (ดูรายละเอียดhttp://www.prachathai.com/05web/th/home/page2.php?mod=mod_ptcms&ID=1785&Key=HilightNews
ขั้นที่ 1. หยิบประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อม ผลกระทบต่อชุมชน อาชีพ ความเป็นอยู่ ซึ่งถือเป็นประเด็นใกล้ตัวคนในชุมชนเพื่อดึงแนวร่วมให้มากที่สุด
ขั้นที่ 2 ยกระดับปัญหาจากท้องถิ่นขึ้นสู่ระดับประเทศ อาทิ ปริมาณไฟฟ้าสำรอง ค่าโง่ แหล่งครัวโลก
ขั้นที่ 3 หาทุกช่องทางกฎหมายสกัดกั้น อาทิ อีไอเอ. ใบอนุญาต ที่ดินสาธารณะ
ขั้นที่ 4 ใช้ความเคลื่อนไหวเชิงคุณภาพสร้างพันธมิตรกับนักวิชาการปัญญาชนเพื่อสร้าง “สื่อบุคคล” ในการขยายผลต่อเนื่อง
ขั้นที่ 5 ใช้ความเคลื่อนไหวเชิงกายภาพ สร้างภาวะความรุนแรงเพื่อเรียกร้องความสนใจจากสาธารณะ อาทิ วาทกรรมมึงสร้างกูเผา และการชุมนุมยืดเยื้อ
วันนี้ขอชำแหละ ประเด็นที่ดินสาธารณะ เป็นการชิมลาง
หากสังเกตยุทธศาสตร์การเคลื่อนไหวคัดค้านโครงการพัฒนาของภาครัฐ กลุ่มเอ็นจีโอ ซึ่งให้การสนับสนุน สร้าง “แกนนำชาวบ้าน” เพื่อน้ำหนักในการคัดค้าน มักหยิบยกมาเป็นประเด็นในการต่อสู้ก็คือ “ที่ดินสาธารณะ”
เพราะ ร้อยทั้งร้อยของบรรดาโครงการพัฒนา จำเป็นต้องอาศัยที่ดินแปลงใหญ่เป็นพันไร่ การรวบรวมที่ดินซึ่งเป็นของประชาชนและเข้าไปกว้านซื้อนั้น ยังไงก็หนีไม่พ้นที่จะต้องพ่วงเอาที่ดินสาธารณะเข้าไปด้วย
แม้จะเป็นมุกเดิมๆ แต่ทุกวันนี้โครงการใหญ่ๆ ที่ถูกคัดค้านก็ยังเดินตามหลักสูตรการคัดค้าน ที่เอ็นจีโอ ยกร่างเขียนให้นำไปปฏิบัติ
โรงไฟฟ้าบ่อนอก-หินกรูด ,โครงการท่อก๊าซไทย-มาเลย์,โรงถลุงเหล็กบางสะพาน เจอ “มุก”นี้มาทั้งสิ้น
แม้ว่าโดยกฎหมายจะมีช่องทางให้สามารถยื่นขอเพิกถอนเพื่อนำที่ดินสาธารณะมาใช้ประโยชน์ แต่ขั้นตอนการเพิกถอนก็เป็นเส้นทางวิบากเสียเหลือเกินเมื่อถูกเรียกร้องให้ใช้ในสองมาตรฐาน
ภายใต้วาทกรรมว่า การรุกที่สาธารณะของชาวบ้าน เป็นการปลดแอก แต่การรุกที่ของนายทุนคือการฮุบแผ่นดิน
แกนนำม็อบที่เอ็นจีโอ “จัดตั้ง” อย่าง “จินตนา แก้วขาว” ก็อยู่ในภาวะนี้
หลักฐานคือ ข่าวสารจาก สยามรัฐ วันที่ 11 เม.ย. 2549 ซึ่งระบุความเคลื่อนไหวของ นางจินตนา แก้วขาว ที่เรียกร้องให้มีการเพิกถอน หนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง(นสล.) บนที่ดินในพื้นที่ตะกาด (ที่สาธารณะที่น้ำท่วมถึง) บริเวณดอนศาลเจ้า จำนวน 10 ไร่ ซึ่งนางจินตนาและชาวบ้านจำนวนหนึ่งอาศัยอยู่ในลักษณะไม่มีเอกสารสิทธิ
นางจิตนา อ้างว่า ชาวบ้านอยู่มานานกว่า 50 ปีจึงควรเพิกถอนให้ชาวบ้านสามารถมีเอกสารสิทธิได้ แต่เทศบาลตำบลบ้านกรูดไม่สามารถดำเนินการให้ได้ (ดูรายละเอียดข่าวhttp://www.nhrc.or.th/news.php?news_id=710&lang=EN)
น่าเชื่อว่า จากปัญหานี้แหละที่ทำให้ จินตนา แก้วขาว และ จีรวุฒิ แจวสกุล อดีตนายกเทศมนตรีตำบลบ้านกรูด ซึ่งเคยเคียงบ่าเคียงไหล่คัดค้านโรงไฟฟ้าหินกรูดมาด้วยกันแตกคอ และแยกกันเดิน
ในคราวน้ำท่วมใหญ่ที่บ้านกรูด ได้สะท้อนปัญหาจากการที่นางจินตนาและชาวบ้านส่วนหนึ่งอาศัยบนที่ดินดังกล่าว (ดูรายละเอียด http://www.prachathai.com/05web/th/home/page2.php?mod=mod_ptcms&ID=1687&Key=HilightNews) และ (ดูรายละเอียดhttp://www.prachathai.com/05web/th/home/page2.php?mod=mod_ptcms&ID=1785&Key=HilightNews
ในมุมของจีรวุฒิ เขาอาจมีหน้าที่รักษาประโยชน์ของคนส่วนใหญ่ การกำหนดแนวทางพัฒนาเพื่อคนบ้านกรูด แต่เขาก็กลายเป็น ผู้ร้าย ในสายตานางจินตนาไปในบัดดล
ขณะที่นางจิตนาเองก็คง “มึน” กับตัวเองเหมือนกัน ที่การเคลื่อนไหวคัดค้านโครงการพัฒนาต่างๆ ตนเองจะใช้ประเด็นที่ดินสาธารณะเป็นเครื่องมือหยุดโครงการ (รายละเอียดข่าว
http://www.thaingo.org/cgi-bin/content/content3/show.pl?0193) แต่เมื่อถึงคราวตัวเองที่ต้องการที่สาธารณะมาเป็นกรรมสิทธิ์ มันก็เหตุผลแบบเข้าข้างตัวเอง
พื้นที่ดอนศาลเจ้า เดิมเป็นที่ของกรมเจ้าท่า ก่อนโอนมาให้เทศบาลดูแล และจากปากคำคนในพื้นที่ยืนยันว่า การบุกรุกเข้าไปจับจองอยู่อาศัย และเลยเถิดถึงขั้นปลูกที่พักอาศัยถาวรเลยนั้น เกิดขึ้นไม่เกิน 10 ปีย้อนหลัง
ขณะที่นางจิตนาเองก็คง “มึน” กับตัวเองเหมือนกัน ที่การเคลื่อนไหวคัดค้านโครงการพัฒนาต่างๆ ตนเองจะใช้ประเด็นที่ดินสาธารณะเป็นเครื่องมือหยุดโครงการ (รายละเอียดข่าว
http://www.thaingo.org/cgi-bin/content/content3/show.pl?0193) แต่เมื่อถึงคราวตัวเองที่ต้องการที่สาธารณะมาเป็นกรรมสิทธิ์ มันก็เหตุผลแบบเข้าข้างตัวเอง
พื้นที่ดอนศาลเจ้า เดิมเป็นที่ของกรมเจ้าท่า ก่อนโอนมาให้เทศบาลดูแล และจากปากคำคนในพื้นที่ยืนยันว่า การบุกรุกเข้าไปจับจองอยู่อาศัย และเลยเถิดถึงขั้นปลูกที่พักอาศัยถาวรเลยนั้น เกิดขึ้นไม่เกิน 10 ปีย้อนหลัง
ยกตัวอย่าง บ้านที่นางจินตนาอาศัย ซึ่งก็คือ บ้านของสามี ก็เป็นคดีความกับรัฐ เพราะหากรัฐไม่ทำอะไรเลยก็จะกลายเป็นละเว้นปฏิบัติหน้าที่อีกนั้น ก็ปรากฏในคดีดำเลขที่ 2767/50 อัยการเป็นโจทก์ยื่นฟ้อง อิศรา แก้วขาว อายุ 44 ปี ข้อหา จำเลยบุกรุกเข้าไปยึดถือครอบครองที่ดินของรัฐ โดยจำเลยก่อสร้างบ้านไม้ 1 หลัง ต่อมาเมื่อเดือน พ.ย. 48 - มี.ค. 49 จำเลยได้ก่อสร้างอาคารบ้านพักอาศัยแบบคอนกรีตเสริมเหล็กชั้นเดียวยกพื้น 1 หลัง โดยไม่ได้รับอนุญาต ต่อมาเมื่อวันที่ 02-03-49 เจ้าพนักงานท้องถิ่นได้แจ้งเป็นหนังสือให้จำเลยระงับการก่อสร้างอาคาร แต่จำเลยได้บังอาจฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าพนักงานท้องถิ่น อันเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย เหตุเกิด ณ ตำบลธงชัย อำเภอบางสะพาน โดย ศาลนัดพร้อม 05-11-50 นัดสืบพยานโจทก์ 20-05-52 พยานจำเลย 21,22-05-52
โมเดล ยึดพื้นที่ สร้างพลังต่อรอง แล้ว ค่อยเจรจาที่หลัง กำลังเฟื่องฟู เพราะข่าวแว่วว่า การกดดันเคลื่อนไหว ทำให้บุคคลเกี่ยวข้องยอมถอย กระทั่งนายจีรวุฒิ ก็โดนกระหน่ำเสียจนสอบตกเก้าอี้นายกฯเทศมนตรี นั้น ฝันขอจินตนาใกล้เป็นจริง คือ เทศบาลจะเปิดให้กลุ่มคนบุกรุกที่บริเวณดอนศาลเจ้าอยู่ต่อไปได้ ในรูปแบบการเช่า
ที่ดินติดริมทะเลราคาเดี๋ยวนี้ ใช่ย่อยซะที่ไหน
